Türkiye pahalı mı? Son dönemde en çok konuşulan konulardan birisi. Bir tüketici olarak şu soru söylenebilir mi? “Ben neden Türkiye’den mal alayım ki; burada üretilen ürünlerin yurt dışındaki fiyatları şu an bizden daha düşük fiyatta.”
Peki bu durumda neler olabilir, bu durumda ithalat artar ihracat düşer. Bunu şu örnekte açıklayabiliriz; bugün Marmaris’te, Bodrum’da tatil yapacağınız yerde, gidip yunan Adaları’nda tatil yapsanız daha düşük fiyatlara mal olabiliyor. Sanayici de aynı şekilde Türkiye’de üretmek yerine yurtdışından ithal eder, dolayısıyla bu durum ülkedeki dış açığı artırır ve döviz miktarını azaltır ayrıca Türkiye’nin döviz ihtiyacını artırır. Ve yine Türkiye yüksek faiz ile yurtdışından döviz getirir bu da sürdürülebilir olmakta bir dönem sonra çıkar.
Bir dönem sonra Türkiye’nin iki seçenekten başka şansı kalmaz. Çünkü dışarıdan gelen kiralık para yüksek faiz ile geldiği için son çare;
📌 faizin yeniden artırılması ve yeni para girişlerinin beklenmesi.
📌devalüasyon
Birinci seçenek faizin yeniden artırılması tamamiyle sektörü sıkılaşma en üst safaya çıkarır ve hatta ekonomiyi durdurur .
Dolayısıyla ikinci seçenek biraz daha yakın fakat 2002 ile 2008 yılları arasında Türkiye ekonomisi gelişmekte olan para piyasaları karşısında bundan ciddi derecede faydalandı .
İkinci seçenek gündeme gelirse “Devalüasyon” olursa şayet Türk lirasının değerini artırma enflasyonla mücadele çökmüş ve iptal olmuş olur ve bu da direkt olarak anlaşılır.
Geçtiğimiz aylara bakılırsa sekiz ayda enflasyon artışı %30 kur artışı %15 buna rağmen %15 artış yaşandı .
Eğer böyle devam ederse Avrupa ülkelerinden daha pahalı hale geldiğimiz ortamda sürdürülebilir olabileceğini düşünemiyorum.
Zamana kadar geldiğimiz sıkılaşma ve enflasyonla mücadelede yol kat edildi.
ZOMBİ ŞİRKETLER
Dünyadaki zombi şirketlerin %13’ü ülkemizde yer almakta istatistiklere göre.
Zombi şirketler borcunun faizi dahi faaliyet gelirinden daha yüksek.
Yüksek faiz ortamında bu şirketlerin tasfiye edilme olasılığı gündeme geliyor ve bu şirketlerde çalışan yüzlerce insanın da işsizlik oranına artışına katkıda bulunacağı aşikar. Şayet enflasyonla bu olaylar çözülemez ise sonrasında da sosyal krizde ortaya çıkmış olur.
2025’i değerlendirmeden önce 2024 yılı kapanışları orta vadeli program enflasyonla mücadelenin devam edip etmeyeceği edecekse de NAS politikaların devam edip etmeyeceği de sorgulanmalı.
