Türkiye, yenilenebilir enerji alanındaki hızlı büyümesiyle dikkat çekerken, rüzgar enerjisi bu büyümenin en önemli ayaklarından biri haline gelmiş durumda. Ancak, bu büyük potansiyelin tam anlamıyla değerlendirilebilmesi için sektördeki bazı temel zorlukların ele alınması ve çözüm yollarının belirlenmesi gerekiyor. Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği’nin (TÜREB) ve sektör temsilcilerinin yaptığı değerlendirmeler, özellikle yerli üreticilerin karşılaştığı zorlukları ve global rekabette Türkiye’nin konumunu iyileştirme ihtiyacını ortaya koyuyor.
Sektörün Temel Zorlukları:
1. İthalata Dayalı Rekabet Zayıflığı:Türkiye’de rüzgar türbinleri üretiminde kullanılan hammaddelere uygulanan yüksek vergiler, yerli üreticilerin uluslararası alanda rekabet gücünü zayıflatıyor. Örneğin, 2023 yılında enerji ekipmanlarının ithalatına bağlı olarak Türkiye, yaklaşık 2,5 milyar dolar döviz kaybı yaşadı. Bitmiş türbin ithalatında vergi uygulanmazken, yerli üreticilerin kullandığı hammaddelere uygulanan vergiler rekabeti zorlaştırıyor. Türkiye’nin bu şekilde döviz kaybetmeye devam etmesi, yerli firmaların büyümesini engelliyor ve onları yurtdışına yatırım yapmaya zorluyor .
2. Şebeke Altyapısının Yetersizliği:
Türkiye’nin mevcut şebeke altyapısı, özellikle rüzgar enerjisi gibi yenilenebilir kaynakların entegrasyonunda yetersiz kalıyor. 2024 itibariyle Türkiye’nin toplam rüzgar enerjisi kurulu gücü 13.000 MW seviyesine ulaştı . Ancak bu kapasitenin tam anlamıyla kullanılabilmesi için, Batı Anadolu gibi stratejik bölgelerde şebeke altyapısının iyileştirilmesi gerekiyor. Yıl sonuna kadar hedeflenen 1.000 MW’lık artışın etkili olabilmesi için, altyapı yatırımlarına öncelik verilmesi şart .
3. Depolama Teknolojilerinin Eksikliği:
Rüzgar enerjisinin sürekliliği konusunda en büyük zorluklardan biri, enerji depolama sistemlerinin eksikliği. Türkiye’nin depolama teknolojilerine yeterince yatırım yapmaması, rüzgar enerjisinden elde edilen elektriğin verimli bir şekilde kullanılmasını engelliyor. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) verilerine göre, 2025 yılı itibariyle global enerji depolama kapasitesinin 40 GW’a ulaşması bekleniyor, ancak Türkiye bu alanda henüz yeterli adımları atmış değil . Yüksek kapasiteli batarya sistemleri ve hidrojen depolama teknolojilerine yatırım yapılması, bu sorunun çözümü açısından kritik.
4. Bürokratik Engeller:
Türkiye’de rüzgar enerjisi projelerinin önündeki bürokratik süreçler, yatırımların hayata geçmesini zorlaştırıyor. 2023 yılında yaklaşık 1.033 MW gücündeki projeler, orman izinleri ve teknik etkileşim analizleri gibi nedenlerle ertelendi veya iptal edildi. Bu projelerin toplam yatırım değeri 3 milyar dolar olarak tahmin ediliyor . Bu tür bürokratik engellerin hızla aşılması, Türkiye’nin rüzgar enerjisi yatırımlarında ivme kazanmasını sağlayacaktır.
Çözüm Önerileri:
1. Vergi Politikalarının Gözden Geçirilmesi:Türkiye’nin yerli üretim kapasitesini artırabilmesi için ithalat politikalarının yeniden değerlendirilmesi gerekiyor. Yerli üreticilerin kullandığı hammaddelere yönelik vergilerin azaltılması, sektördeki rekabeti güçlendirecek ve Türkiye’nin döviz kaybını azaltacaktır. TÜREB’in önerdiği gibi, yerli üretimi teşvik edecek politikaların hızla devreye girmesi, sektörün önünü açabilir .
2. Altyapı Yatırımlarının Artırılması:
Türkiye’nin hedeflediği 1.000 MW‘lık kurulu güç artışının şebeke altyapısına entegrasyonu için, 2024’te altyapı yatırımlarının hızlandırılması gerekiyor. Rüzgar enerjisinde 2026-2028 yılları arasında tahsis edilen 19.000 MW’lık depolamalı projeler, doğru altyapı yatırımlarıyla Türkiye’yi enerji arz güvenliği konusunda daha güçlü bir konuma taşıyabilir .
3. Enerji Depolama Teknolojilerine Yatırım:
Depolama çözümleri olmadan, rüzgar enerjisinden elde edilen elektriğin sürekli kullanımı mümkün değil. Türkiye, bu alandaki yatırımlarını hızlandırmalı ve yüksek kapasiteli batarya sistemleri, hidrojen depolama gibi yenilikçi çözümlere yönelmelidir. Bu yatırımlar, enerji sürekliliğini sağlarken, Türkiye’nin enerji arz güvenliğine de büyük katkı sunacaktır .
4. Uluslararası İşbirliklerinin Geliştirilmesi:
Türkiye’nin rüzgar enerjisi sektöründe global bir oyuncu olabilmesi için Avrupa ve Asya pazarlarına yönelik işbirliklerini artırması gerekiyor. 2023 yılında yapılan anlaşmalar, Türkiye’nin teknoloji transferi ve uluslararası işbirlikleri ile global pazardaki payını artırma potansiyeline işaret ediyor . Çin ve Avrupa pazarlarına karşı rekabet edebilmek için bu işbirliklerinin stratejik olarak derinleştirilmesi gerekiyor.
Sonuç
Türkiye’nin rüzgar enerjisi sektörü, büyük bir potansiyele sahip ve doğru adımlar atıldığında, ülkemiz bu alanda dünya çapında bir lider olabilir. İthalat politikalarının gözden geçirilmesi, altyapı yatırımlarının hızlandırılması ve enerji depolama çözümlerine yatırım yapılması, Türkiye’yi global rekabette öne taşıyacak adımlar arasında yer alıyor. Ayrıca, uluslararası işbirliklerinin artırılması, Türkiye’nin rüzgar enerjisinde lider bir ülke olmasını sağlayabilir. 2024 ve sonrası için yapılan planlamalar, Türkiye’nin bu hedeflere ulaşmasını sağlayacak önemli bir fırsat penceresi açıyor.
Yorumlar kapalı.