Dünya ekonomisi, tarih boyunca büyük krizlerle sarsıldı ve bu krizlerin her biri ülkeler ve toplumlar üzerinde derin izler bıraktı. İşte dünya tarihinin en büyük ekonomik krizleri ve o dönemlerde yaşanan sansasyonel olaylar:
- 1929 Büyük Buhran
ABD borsasında başlayan ve tüm dünyaya yayılan Büyük Buhran, tarih boyunca yaşanan en derin ekonomik krizlerden biri oldu. New York Borsası’nın 29 Ekim 1929’da çökmesi, “Kara Salı” olarak tarihe geçti. Birçok yatırımcı iflas etti, yüzlerce banka kapandı. Hatta bazı yatırımcılar, bir gecede yitirdikleri servetler nedeniyle intihar etti. İşsizlik oranları ABD’de %25’e kadar çıktı, milyonlarca insan evsiz kaldı.
- 1973 Petrol Krizi
OPEC’in petrol üretimini kısmasıyla başlayan kriz, dünya çapında enerji maliyetlerinin hızla artmasına neden oldu ve gelişmiş Batı ekonomilerini büyük bir durgunluğa soktu. ABD’de uzun benzin kuyrukları ve enerji kıtlığı nedeniyle hükümet, sürüş günlerini sınırlandırarak vatandaşların araç kullanma günlerini dahi düzenlemek zorunda kaldı. Bu kriz, dünya genelinde enerji bağımsızlığının öneminin altını çizdi.
- 1997 Asya Finansal Krizi
Tayland’da patlak veren kriz, kısa sürede Asya ülkelerine yayıldı ve para birimlerinde büyük devalüasyonlar yaşandı. Endonezya’da halk, ekonomik kriz ve işsizlik nedeniyle ayaklandı, büyük çaplı protestolar ve yağmalar yaşandı. Krizin ardından hükümet istifa etmek zorunda kaldı. Tayland, Malezya ve Güney Kore gibi ülkeler IMF’den milyarlarca dolarlık kurtarma paketleri almak zorunda kaldı.
- 2008 Küresel Finansal Kriz
Konut piyasasında yaşanan balonun patlamasıyla başlayan bu kriz, dünya ekonomisinin çöküşüne yol açtı. ABD’nin en büyük yatırım bankalarından Lehman Brothers’ın iflas etmesi, krizin simgesi haline geldi. Milyonlarca insan işini kaybetti, ev sahipleri konutlarını kaybederek sokaklara döküldü. Kriz, dünya çapında hükümetlerin bankaları kurtarmak için milyarlarca dolarlık müdahalelerde bulunmasına neden oldu.
- 1994 Meksika Peso Krizi
Meksika hükümeti, pesonun değerini koruyamayınca büyük bir sermaye kaçışı yaşandı ve peso büyük oranda devalüe oldu. Ekonomik belirsizlik, ülke genelinde sosyal huzursuzluklara ve protestolara yol açtı. Birçok kişi parasını çekmek için bankalara hücum ederken, hükümet uluslararası kuruluşlardan yardım talep etmek zorunda kaldı.
- 1982 Latin Amerika Borç Krizi
Latin Amerika ülkeleri, artan borç yükleri ve petrol fiyatlarının düşmesi nedeniyle ödeme güçlüğü çekti. Meksika’nın borçlarını ödeyemediğini duyurması, bölge genelinde paniğe neden oldu ve diğer Latin Amerika ülkeleri de iflas tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Bu kriz, IMF ve Dünya Bankası’nın borç yapılandırmaları ve kemer sıkma politikaları ile sonuçlandı.
- 1998 Rusya Mali Krizi
Düşen petrol fiyatları ve yüksek dış borçlar nedeniyle Rusya ekonomisi büyük bir çöküş yaşadı. Ruble hızla değer kaybetti ve Rus hükümeti borçlarını ödeyemediğini açıkladı. Bu durum, Rusya’da bankaların iflasına ve insanların parasını çekmek için bankalara akın etmesine yol açtı. Kriz, Boris Yeltsin’in siyasi istikrarını da derinden sarstı.
- 1837 Amerika Banka Krizi (Panik of 1837)
ABD’de bankaların peş peşe iflas etmesi ve kredi sisteminin çökmesiyle yaşanan bu kriz, uzun sürecek bir ekonomik durgunluğa ve kitlesel işsizliğe yol açtı. Kriz sırasında New York gibi büyük şehirlerde açlık grevleri ve protestolar düzenlendi, birçok banka sahibi ve sanayici iflas bayrağını çekti.
- 2001 Arjantin Ekonomik Krizi
Arjantin’de büyük çaplı ekonomik ve siyasi kriz, enflasyonun ve işsizliğin hızla yükselmesine yol açtı. Hükümetin sermaye kontrolleri getirmesiyle birlikte, halk bankalardan parasını çekmek için yoğun bir şekilde protesto etti. “Corralito” olarak bilinen bu düzenlemeler, halkın ekonomik özgürlüğünü sınırlandırdı ve sokak eylemlerinin fitilini ateşledi. Hükümet bu baskılara dayanamayarak istifa etmek zorunda kaldı.
- 1992 ERM Krizi (Kara Çarşamba)
İngiltere’nin Avrupa Döviz Kuru Mekanizması’ndan (ERM) çıkmasına neden olan kriz, İngiltere Merkez Bankası’nın büyük döviz müdahalelerine rağmen sterlinin değer kaybetmesiyle sonuçlandı. George Soros, yaptığı büyük çaplı döviz satışları ile İngiltere Merkez Bankası’na karşı bir “spekülatif saldırı” düzenledi ve yaklaşık 1 milyar dolar kazanç elde etti. Bu olay, spekülatörlerin gücünü ve finansal piyasaların kırılganlığını gözler önüne serdi.
Yorumlar kapalı.