İyimser bir haftayı daha geride bıraktık. Borsa İstanbul Cuma günü Eylül ayından beri nihayet tekrar 10 bin puanın üzerinde kapattı. Endeksin haftalık performansı %4,44 oldu. Ocak ayından beri endeks %34,95 artmış.
Haftalık grafik günlük grafikten daha iç açıcı. TL bazında bütün ortalamaların üzerinde dolar bazlı Haftalık grafikte de 50 Günlük ortalama hariç diğer tüm ortalamalarını geçti ve güçlenmeye devam ediyor. Önümüzdeki hafta önemli bir negatif haber olmadığı sürece gün içinde kar realizasyonu yaparak yoluna devam etmesini bekliyorum. Aralık ayında faiz indirim beklentisiyle birlikte para piyasası fonlarından hisse fonlarına para geçişi olacaktır.
Perşembe akşamı kapanıştan itibaren artarda gelen güzel haberler Bankacılık başta olmak üzere piyasaya doping etkisi yaptı diyebiliriz. Uzun süredir hasret kaldığımız olumlu haber akışı bankaların enflasyon muhasebesi uygulamasına dahil edilmemesi ile başladı.
2024 yılında başta sanayi sektörü olmak üzere 3 çeyrektir enflasyon muhasebesi uygulamanın şirket karları üzerinde yarattığı baskıyı izliyoruz.2024 yılında Borsa İstanbul finans sektörüyle özellikle de bankacılık endeksiyle ayakta kaldı. Bu karar, uygulamanın olumsuzluklarının banka bilançolarında görülmeyeceği anlamına geliyor. Borsayı destekleyecek bir karar fakat yükselişin devamı için banka dışı sektörlere yayılan alışlar gerekiyor. Enflasyon muhasebesi bankların aktiflerini, karlılıklarını olumsuz etkileyerek yurt dışından buldukları krediler için de risk teşkil edebilirdi.
Borsa için itici güç olacak bir karar da SPK’dan geldi. 2 Ocak 2025 tarihinden itibaren BİST50 hisselerinde açığa satış kalkıyor. 6 Şubat depreminden sonra alınan kararın hala uygulanıyor olması çok tartışılan bir konuydu sınırlı da olsa bir normalleşme adımı olarak pozitif karşılandı.
Açığa satış yasağı piyasalarda ani fiyat artışlarına neden olan short squeeze denen fiyat hareketlenmelerini önlüyor. Short pozisyon açanlar için kulağa ürkütücü gelse de bir yanıyla yükselişi destekleyen bir işlem.
Terime yabancı olanlar için kısaca açıklamaya çalışayım, Short squeezenin bizdeki karşılığı için açıkçı sıkıştırma diyebiliriz. Küresel piyasalarda daha çok kripto para piyasalarında yaygınlaşan terim açığa satış yapanların ani fiyat yükselmesi nedeniyle hızla açıklarını kapatması anlamına geliyor ve fiyatları yükseltici bir etkiye sahip. Piyasalarda ister alış ister satış yönlü işlem açılsın her işlemin iki bacağı var yani açılan her işlem karşı işlemle kapatılacak. Tekelleşme olmadığı sürece piyasanın derinleşmesine katkı sağlar.
Short squeeze terimi 2021 yılında Küresel piyasalarda çok ses getiren ‘’GameStop’’ olayıyla yaygınlaştı. Game Stop hisselerinde açık pozisyonların yoğunlaştığı bir dönemde sosyal medya platformu Reddit’teki bireysel yatırımcılar organize hareket ederek açık pozisyonların kapanmasına neden olmuşlardı. Hisse fiyatları bir hafta içerisinde 20 dolardan 483 dolara yükseldi açığa satış yapan hedge (serbest) fonlar milyarlarca dolar zarar etti.
Açığa satış kısıtlaması piyasada likiditenin daralmasına neden oluyor. Geçtiğimiz hafta yabancı yatırımcılar borsada 280 milyon dolarla son yedi ayın en güçlü hisse alışını yaptı ama kalıcı olup olmayacağını bilmiyoruz. Yabacı takası Yüzde 70’lerden yüzde 30’un altına geriledi. Bu hamlenin arkasından *swap kanallarının genişlemesiyle ilgili bir adım gelirse yabancı ilgisi daha fazla artar. Aramızda yeni olanlar için swap işlemleriyle ilgili bir not düşelim;
Swap işlemleri, bir para biriminin belirli bir süre için başka bir para birimi ile takas edilmesini içerir. Örneğin, TL verip dolar almak gibi.2018 yılında yaşanan kur krizinden beri swap kanallarını daraltılmasıyla ilgili uygulama sürüyor. 2018 kur krizinde BDDK, bankaların yurt dışı yerleşiklerle yaptığı swap ve benzeri işlemlerin toplamının, bankaların yasal özkaynaklarının %25’ini geçemeyeceği yönünde bir karar aldı. 2020 COVID-19 pandemisi sırasında, bu oran önce %10’a, ardından %1’e düşürülerek, swap kanalları neredeyse tamamen kapatıldı. 2025 yılında bu uygulamayla ilgili de bir normalleşme hamlesi bekleniyor.
Son olarak BİST için haftanın diğer önemli ve güzel haberi TÜFE’ye endeksli DİBS (Devlet iç borçlanma senedi) ve kira sertifikalarının iskonto oranın yüzde 80’den yüzde 30’a indirilmesine karar verilmesi oldu.
Ez cümle, TCMB nezdindeki açık piyasa, bankalararası para piyasası, e döviz piyasası işlemlerinde geçerli olan TÜFE’ye endeksli DİBS Teminatları daha yüksek oranda değerlenebileceği için bankalar daha fazla kredi verebilecek. Banka bilançoları için önemli ama kredi büyümesini arttırabilecek bir uygulama ve likiditeyi arttırma etkisi olacaktır likidite de eninde sonunda enflasyonu attırıyor. Piyasalarda memnuniyetle karşılanan bu gelişmeler TCMB’nın faiz indirimi yerine aldığı birtakım önlemler paketi olabilir mi? Onu da Aralık toplantısında göreceğiz.
İyimserlikle kalın,
