Dün Türkiye’nin cari denge rakamları açıklandı. 4 Ay sonra tekrar fazla veren veri, yabacı yatırım kuruluşların da kadrajına girdi ve art arda yayınladıkları raporlarda veriyi değerlendirdiler. Yabancı finans kurumlarının veriyle ilgili yorumlarına değinmeden önce, ekonomi jargonuna yabancı olan okurlar için önce kullanılan terimleri kısaca açıklamaya çalıştım. Finansal okur yazarlığa minik bir katkım olursa ne güzel olur.
ÖDEMELER DENGESİ NEDİR?
Cari işlemler hesabı olarak bilinen cari denge 4 ana unsurdan oluşur.
1- Mali denge; (Dış Ticaret Dengesi): İhracat-İthalat
2- Hizmet Dengesi: Turizm, ulaştırma, sigorta vs. gelir ve giderleri arasındaki fark
3- Gelir Dengesi: Yurt dışı yatırımların gelir ve gider farkı
4- Cari transfer İşçi dövizi, bağış, yardım vs. farkları
Denge negatifse ülke dış dünyaya daha fazla ödeme yapıyor demektir.
CARİ AÇIĞIN GAYRİ SAFİ YURT İÇİ HASILAYA ORANI NE ANLAMA GELİR?
Ödemeler dengesi negatif olduğu takdirde ekonomiye ne kadar yük olacağını ve ne kadar dış finansmana ihtiyaç duyacağını gösterir ve ülkenin ekonomik gücü hakkında yatırımcılara fikir verir.
HAZİRAN 2024 TÜRKİYE ÖDEMELER DENGESİ
Geçtiğimiz yıl cari açığın GSYİH’ye oranı 4,1 olmuştu. Geldiğimiz noktada 2,5’e yaklaştık. 2025 yılında medyan beklenti %1,9, 2026’ da ise 2 seviyesinde.
- · Cari açık 2024’ün ilk 6 ayında 16.5 Milyar dolar oldu. Türkiye’de cari denge Haziran ayında 407 milyon dolarla tahminlerin üzerinde fazla verdi.
- · Bir önceki veri 1,24 Milyar dolar açık şeklindeydi.
- · Cari denge, son olarak Eylül 2023’te 2,44 milyar dolar fazla vermiş 9 Ay sonra tekrar fazla verdi.
- · Yıllıklandırılmış cari açık 24,8 milyar dolar olurken
- · Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı ise 4,5 milyar dolar fazla verdi.
- · Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı 4,1 milyar dolar oldu
- · Hizmetler dengesi kaynaklı net girişler 5,6 milyar dolar
- · Hizmetler dengesi alt kalemi seyahatten kaynaklanan net gelirler de 4,8 milyar dolar oldu.
- · Net hata noksan 775 milyon dolar oldu.
Dövizdeki istikrar, dezenflasyon sürecindeki ekonomik mücadeleyle birlikte cari dengeye pozitif katkı sağlıyor. Sanayi üretimindeki gerilemeye baktığımızda ithalatın üretim kaynaklı düştüğünü görüyoruz. İhracatın cari açığın daralmasına katkısı hala çok zayıf.
VERİYİ YORUMLAYAN YABANCI KURUMLARIN BEKLENTİLERİ
4 Kurumun ortak fikri Cari Açığın risk olmaktan çıktığı yönünde. Yıl sonuna doğru cari açığın GSYİH ’ya oranında daha kuvvetli toparlanma bekleniyor
*Goldman Sachs
- · Türkiye’de enflasyonun yıl sonunda %36’ya düşeceğini öngörüyor.
- · Ekonomik aktivitenin yavaşlaması ve hane halkı beklentilerinin düzelmesi yılın kalanında fiyatlar üzerinde etkili olacak.
- · İlk 3 Ayda 700 baz puan faiz indirimine gidileceğini
- · Bir yıl sonra 2700 baz puan indirime giderek politika faizinin %23’ e gerileyeceğini öngörüyor
- · 2025 Yılı için politika faizi tahmini %20
- · 2024 Türkiye büyüme beklentisi 2,8
- · 2025 Büyüme beklentisi 4,6
- · Enflasyon tahmini %38,3, 2025 enflasyon beklentisi ise %14,7
*Citi
- · 2025’ te güçlü dezenflasyon beklentisine vurgu yapmış.
- · TCMB’nın Kasım ayına kadar faiz indirmeyeceğini öngörmüş.
- · Yıl sonu politika faizi için beklentileri %45
- · Toparlanma beklenen kadar değil,
- · Yıl sonuna kadar cari açığın GSYİH’ya oranını yıl sonuna kadar %1 seviyesinin üzerinde bekliyor.
*Barclay’s
- · Cari dengede Kademeli iyileşme devam ediyor
- · Yıl sonu Cari açık tahminini 5 Miyar dolar düşürerek 15 Milyar dolar seviyesine revize etmiş.
*HSBC
- · Carry Trade riskinden sonra gelişmekte olan ülke piyasalarına temkinli yaklaşıyor. Portföy çeşitlendirmek dışında yatırım düşünmüyor şeklinde görüş bildirdi fakat Türk varlıklarının güven uyandırdığına değinen bir parantez de açtı.
- · CDS risk priminde gözlemlenen düşüş ve mali dengeyi normalleştirme konusunda kararlı tutumuyla diğer gelişmekte olan ülkelere göre açık ara öne çıkıyor.
Yorumlar kapalı.