Sanayi sektörü üzerindeki baskılar giderek artıyor. Maliyetlerin hızla yükselmesi ve kur dalgalanmaları, talep koşullarındaki zayıflamayla birlikte sanayideki durgunluğu daha da derinleştiriyor. Ağustos ayında sanayi üretiminde yıllık bazda %5,3’lük bir azalma görülürken, eylül ayında İmalat PMI endeksi 44,3’e gerileyerek pandemiden bu yana en düşük seviyesini gördü. Alt sektörlerin neredeyse tamamında istihdam kaybı yaşandığı bu verilerle ortaya konuluyor. İmalat sanayisinin kapasite kullanım oranı da düşüş eğilimini sürdürerek üç ay üst üste %76 seviyesinin altında kaldı. Sanayi ciro endeksi ise ağustosta %27 oranında artış kaydetti ancak bu oran, enflasyonun yalnızca yarısı düzeyinde kaldı.
Enflasyonla mücadele kapsamında uygulanan sıkı para politikası, sanayi sektöründeki durgunluğu daha da görünür hale getiriyor. TÜİK’in açıkladığı verilere göre, Sanayi Üretim Endeksi ağustos ayında aylık %1,6, yıllık bazda ise %5,3 oranında gerileme kaydetti. Bu, Şubat 2023’teki depremden bu yana en büyük düşüş olarak kayıtlara geçti. İmalat sanayi üretimi ise %5,4’lük bir azalma gösterdi. Teknoloji yoğunluklu üretim verilerinde ise en büyük daralma orta-yüksek teknoloji sanayide %11,5 oranında oldu. Aynı dönemde, yüksek teknoloji üretimi %1,5, orta-düşük teknoloji üretimi %4,1 ve düşük teknoloji üretimi %3,1 oranında geriledi.
Sanayi sektöründeki daralma istihdamda da belirgin hale geldi. İstanbul Sanayi Odası’nın yayımladığı İmalat PMI raporuna göre, faaliyet koşullarındaki bozulma altı ayı geride bırakırken, Eylül ayında 44,3’e gerileyen PMI endeksi, Mayıs 2020’den bu yana en düşük seviyeye indi. Siparişlerdeki azalma ve maliyet artışları bu düşüşte etkili oldu. İmalat sektöründe düşük iş hacmi nedeniyle istihdam da daraldı ve tekstil sektörü bu daralmadan en fazla etkilenen alanlardan biri oldu. Üst üste sekiz aydır devam eden istihdam kayıpları, Nisan 2020’den bu yana görülen en yüksek oran olarak kaydedildi. İlk kez izlenen on sektörün tamamında istihdam geriledi. Sanayi üretimindeki bu yavaşlama, kapasite kullanım oranlarını da düşürdü. Merkez Bankası’nın açıkladığı verilere göre, imalat sanayi kapasite kullanım oranı eylülde %74,9’a inerek son 18 ayın en düşük seviyesine geriledi. Deri ve ilgili ürünler imalatı %61,4 ile en düşük kapasite kullanımına sahip sektör oldu.
Sanayideki durgunluk, cirolar üzerinde de baskı yaratıyor. TÜİK’in açıkladığı verilere göre, sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörlerinin toplamında ciro endeksi ağustosta %41,8 oranında artarken, sanayi sektörü ciro endeksi %26,7 oranında arttı. Ancak aynı dönemde enflasyon %51,97 olarak gerçekleştiği için, ciro artışının enflasyon karşısında oldukça düşük kaldığı ortaya çıkıyor.
Yorumlar kapalı.