Dünyanın en büyük zeytinyağı üreticisi olan İspanya’nın Deoleo şirketi, endüstrinin tarihindeki en zorlu anlardan birinin sona erdiğini ve önümüzdeki aylarda “sıvı altın” fiyatlarının tüm zamanların en yüksek seviyesinden neredeyse yarı yarıya düşmesinin beklendiğini söylüyor.
Güney Avrupa’da iklim kaynaklı aşırı hava koşulları ve kuraklık nedeniyle uzun yıllar süren dönem, son yıllarda zeytin hasatlarını ciddi şekilde etkileyerek, endüstri gazilerini ve tüketicileri şok eden baş döndürücü bir fiyat artışıyla sonuçlandı.
Akdeniz diyetinin temel gıdalarından biri olan zeytinyağı kıtlığı, endüstriyi kriz moduna soktu, gıda güvensizliği korkularını körükledi ve hatta İspanyol süpermarketlerinde suç oranlarında artışa neden oldu.
Ancak fiyatlar o zamandan beri düştü ve endüstri tahminleri, özellikle İspanya, Yunanistan ve Tunus gibi önemli üretici ülkelerde 2024-2025 sezonunda hasatların önemli ölçüde iyileşeceğini gösteriyor.
Deoleo’nun satış şefi Miguel Ángel Guzmán, CNBC’ye yaptığı açıklamada, “İyileşme yönünde adımlar atılmış olsa da krizin tamamen bittiğini söylemek doğru olmaz.” dedi.
Guzmán, “Zeytinyağı fiyatlarında, özellikle de Ekstra Sızma gibi daha yüksek kaliteli yağlarda, hala gerginlik döneminden geçiyoruz,” dedi ve 2024-2025 sezonu için zeytin hasadının öncesinde hala bir miktar piyasa belirsizliği olduğunu belirtti.
Guzmán, “Ancak, pazarın istikrara kavuşması ve yeni hasat ilerledikçe ve arz arttıkça normale yavaş yavaş dönülmesi beklendiğinden önümüzdeki aylar için görünüm olumlu,” dedi.
Yavaş yavaş normalleşme
Bertolli ve Carbonell gibi ev tipi zeytinyağı markalarının üreticisi olan Deoleo, yaz boyunca yaşanan mükemmel bir zorluk fırtınasını “sektörün tarihindeki en zor anlardan biri” olarak nitelendirdi ve sektörde “derin bir dönüşüm” çağrısında bulundu.
Tarım ve gıda odaklı bir pazar istihbarat firması olan Expana’ya göre, İspanya’nın Endülüs bölgesindeki ekstra sızma zeytinyağı fiyatları 6 Kasım itibarıyla kilogram başına 6 avro (6,33 $) seviyesindeydi. Bu, aylık bazda yaklaşık %19 ve Ocak ayındaki 9,2 avroluk rekor seviyeden yaklaşık %35 düşüş anlamına geliyor.
İspanya, dünya zeytinyağı üretiminin %40’ından fazlasını karşılıyor ve bu da onu fiyatlar için küresel bir referans haline getiriyor.
Guzmán, “Hava ve hasat koşullarının önümüzdeki haftalarda istikrarlı kalması koşuluyla, menşei fiyatlarındaki gevşemenin Kasım, Aralık ve Ocak ayları arasında başlaması bekleniyor” dedi.
“Her şey normal şekilde gelişirse, özellikle de yağmurlar üretimi desteklemeye devam ederse, 2025 boyunca fiyatlarda aşağı yönlü bir eğilim görebileceğimize dair işaretler var” diye ekledi.
Deoleo, zeytinyağı fiyatlarının litre başına yaklaşık 5 avroya düşmesi gerektiğini söyledi. Bu, bu yıl İspanyol süpermarketlerinde norm haline gelen 9 ila 10 avroluk zirvelerden keskin bir düşüş.
Guzmán, “Bu fiyat, artan üretim bağlamında makul olurdu. Bu, piyasa gerginliğini azaltacak ve oynaklıklarla dolu bir dönemin ardından fiyatların kademeli olarak normalleşmesini kolaylaştıracaktır” dedi.
Sektör için varoluşsal bir tehdit
Expana’da yağlı tohumlar ve yağlar için kıdemli piyasa muhabiri olan Kyle Holland, çoğu sektör oyuncusunun fiyat görünümü konusunda “çok, çok karamsar” olduğunu söyledi.
“Üretim rakamları kilit öneme sahip. İspanya için, kiminle konuştuğunuza bağlı olarak, geçen sezonun 670.000 ila 680.000 metrik tonuna kıyasla muhtemelen 1,3 milyon metrik tona bakıyoruz, yani temelde iki katından çok uzak değil.”
İspanya’nın yanı sıra, Expana’dan Holland, Yunanistan, Tunus ve Türkiye’de de bol zeytin hasadı beklendiğini ve zeytinlerin kalitesinin de “çok iyi” göründüğünü belirtti.
“Çoğu insan çok, çok karamsar. Sahip olduğumuz arz miktarıyla fiyatların nasıl artabileceğini görmüyorlar,” diye ekledi.
Deoleo’dan Guzmán, iki yıl üst üste kuraklığın sektörde endişe yarattığını, “iklim değişikliği nedeniyle giderek belirsizleşen bir geleceğe uyum sağlama ihtiyacıyla karşı karşıya” olduğunu söyledi.
Bu zorluğa yanıt olarak Guzmán, zeytinyağı sektörünün yeni tarım teknolojilerine önemli yatırımlar yaptığını ve daha dayanıklı zeytin çeşitleri geliştirdiğini söyledi.
“Bu çok önemli, çünkü iklim değişikliği sektör için varoluşsal bir tehdit olarak tanımlandı,” diye ekledi.
Yorumlar kapalı.