Son günlerde yaşanan sahte içki kaynaklı ölümler, Türkiye’nin 100 yıl önce uygulamaya koyduğu Men’i Müskirat Kanunu’nu ve o dönemin içki yasağını yeniden hatırlatıyor. İstanbul’da 17 Ocak itibarıyla sahte içki nedeniyle hastanelere başvuran 83 kişiden 38’i hayatını kaybetti. Yüksek vergilerle artan maliyetlerin, sahte üretime yönelimi artırdığı ve ölümleri tetiklediği bir gerçek. Ancak bu durum, 100 yıl önce uygulanan yasaklarla paralellik gösteriyor.
İÇKİ YASAĞININ BAŞLANGICI: MEN’İ MÜSKİRAT KANUNU
Men’i Müskirat Kanunu (İçki yasağı), Milli Mücadele döneminde sarhoşluğu önlemek amacıyla 14 Eylül 1920’de yapılan oylama sonucu kabul edildi. 1 Şubat 1921’de Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren yasa, Anadolu’da uygulanmaya başladı. Ancak İstanbul, işgal altında olduğu için yasağın dışında kaldı.
DİLAVER SUYU: MERDİVEN ALTI ÜRETİMİN SİMGESİ
Ankara’da içki yasağının olduğu dönemde, merdiven altı üretim hızla arttı. Dilaver Suyu, bu dönemin en dikkat çekici örneği olarak tarihe geçti. Rumelili bir polis müdürü olan Dilaver Bey’in gizlice ürettiği rakı, bu isimle anılmaya başlandı. Anadolu’nun dört bir yanında halk, üzüm bulamadığında kocayemiş gibi malzemelerle kendi içkisini yapmaya çalıştı.
İSTANBUL’DA SON GECE: “SON BİR TEK”
Kurtuluş Savaşı sonrası İstanbul’da da içki yasağı uygulandığında, halk “Son geceye kardeşim” diyerek içki içmeye devam etti. Lokantalar, görünürde yemek servisi yapıyormuş gibi davranarak içki satmaya devam etti. Örneğin, “Çayınız sıcak mı olacak soğuk mu?” gibi ifadeler, gizli içki servisinin parolası haline geldi.
YASAĞIN TRAJİKOMİK YANSIMALARI
- Fasulye-Pilav Maskesi: Meyhaneler, tencereyle yemek pişirerek lokanta olduklarını ispatlamaya çalıştı.
- Şampanya Çay Bardaklarında: Şampanya gibi içkiler çay bardaklarıyla servis edildi.
- Kurnaz Cevaplar: Rakıyla yakalanan bir vatandaşın, “Bu şişeyi karakola mühürletmek için götürüyordum” demesi yasağın ne kadar trajikomik sonuçlar doğurduğunu gösteriyor.
TERS TEPEN YASAK
Tüm önlemlere rağmen, yasaklar istenen sonuçları vermedi. 1924 yılında Son Telgraf Gazetesi’nde yer alan haberde, “İstanbul hiç bu kadar sarhoş olmamıştı” denildi. Haberde, meyhanelerin her mahallede açıldığı, kadınların ve öğretim üyelerinin dahi içki içtiği detayları dikkat çekti.
SAHTE İÇKİ ÖLÜMLERİ VE YÜKSEK VERGİLERİN ETKİSİ
Bugün sahte içki nedeniyle yaşanan ölümler, yüksek vergiler ve içki fiyatlarının artmasıyla doğrudan ilişkilendiriliyor. Birçok kişi, mekânlarda içki içmeyi lüks bulduğu için evde üretime yöneliyor. Bu durum, 100 yıl önceki merdiven altı üretimi akıllara getiriyor.
SONUÇ: TARİHTEN ALINACAK DERSLER
Geçmişte de günümüzde de yasaklar ve yüksek vergiler, beklenmedik sonuçlar doğuruyor. Merdiven altı üretimin artması ve ölümlerin önüne geçilmesi için düzenlemelerin dikkatle değerlendirilmesi gerekiyor.
Kaynak: Odatv.com
Yorumlar kapalı.