Türkiye’de milyonlarca vatandaşı ilgilendiren Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasası, 3 Mart 2023 tarihinde yürürlüğe girdi. Ancak, sigorta başlangıç tarihi 8 Eylül 1999 ve öncesi olan herkesin hemen emekli olacağına dair yanlış bir algı oluştu. EYT yasası, yaş şartını kaldırmış olsa da prim gün şartını tamamlamayanlar için bekleme sürecini değiştirmedi. Bu nedenle prim gününü dolduramayanlar, yaş şartını tamamlamak zorunda.
EYT’Lİ OLANLAR YAŞ BEKLEMEKTEN KURTULDU MU?
EYT yasası, belirlenen sigortalılık süresi ve prim gün sayısını tamamlayanlar için yaş şartını kaldırdı. Ancak eksik primi olanlar için yaş bekleme zorunluluğu devam ediyor. Özellikle 3600 ya da 5400 gün ile kısmi emeklilik hakkına sahip olanlar, bu haklarını EYT ile erkene çekemediler. EYT öncesinde hangi yaş şartına tabiydilerse, yine aynı yaşa kadar beklemek zorundalar.
EYT’Lİ OLAN AMA PRİMİ EKSİK OLANLAR NE YAPACAK?
EYT kapsamında olup prim günü eksik olanlar için durum şu şekilde:
• SSK (3600 gün ile): Kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olabilir.
• Bağ-Kur (5400 gün ile): Kadınlar 56, erkekler 58 yaşında emekli olabilir.
• Emekli Sandığı (5400 gün ile): Kadınlar ve erkekler 61 yaşında emekli olabilir.Bu şartlar, EYT yasası öncesinde de aynıydı ve EYT yasası ile herhangi bir değişiklik yapılmadı.
ÖRNEK HESAPLAMA: EYT YASASI KİMİLERİ İÇİN NEDEN BİR AVANTAJ SAĞLAMADI?
28 Mart 1972 doğumlu, 1 Haziran 1992’de sigortalı olmuş bir kadın çalışanı ele alalım. Bu kişi 5600 prim gününe tabi ancak şu an toplamda 3623 günü bulunuyor. Normal şartlarda EYT yasası olmasa bile 2021 yılında emekli olabilecekti. Ancak prim gününü tamamlamadığı için 5600 gününü doldurduğunda emekli olabilecek.
Eğer bu sigortalı, 3600 gün ile emekli olmak isteseydi, mevcut yasaya göre 58 yaşını doldurması gerekecekti. 3600 gün ile kadınlar için 50, erkekler için 55 yaş sınırı daha önce vardı ancak 8 Eylül 1999 sonrası yapılan düzenleme ile bu yaş şartları kadınlarda 58, erkeklerde 60’a yükseltildi. EYT yasası bu durumu değiştirmediği için bu kişi yine 58 yaşını beklemek zorunda.
Bu sigortalı, bugünkü tarih olan 24 Şubat 2024 itibarıyla sigortalı çalışmaya başlarsa, eksik 1977 günü tamamlaması için 5 yıl 5 ay 27 gün prim ödemesi gerekecek. Bu durumda 21 Ağustos 2030’da emekli olacak. Ancak prim ödemese bile 3600 günle 28 Mart 2030’da emekli olabilecek.
SONUÇ: EYT PRİM EKSİĞİ OLANLARA EKSTRA AVANTAJ SAĞLAMADI!
EYT, sigorta başlangıç tarihi 8 Eylül 1999 öncesi olanlar için yaş şartını kaldırdı. Ancak prim gününü tamamlamayanlar için herhangi bir kolaylık getirmedi. Yani EYT kapsamında olan ama prim gün şartını tamamlamayanlar için, yasa öncesindeki kurallar aynen geçerli olmaya devam ediyor.
Özellikle kısmi emeklilik bekleyenler için EYT herhangi bir avantaj sağlamadı. 8 Eylül 1999 sonrası getirilen kademeli prim sisteminde de bir değişiklik yapılmadığı için birçok kişi EYT kapsamına girdiği halde yaş şartını beklemek zorunda kalıyor. Bu nedenle EYT’nin herkese erken emeklilik getirdiği algısı doğru değil.
Yorumlar kapalı.