Salı günü İber yarımadasında yaşanan büyük elektrik kesintisinin ardından İspanya ve Portekiz’in büyük bölümünde enerji kaynaklı kriz yaşandı. Yolcular trenlerde ve asansörlerde mahsur kalırken milyonlarca kişi telefon ve internet erişimini kaybetti.
Şebeke operatörü REE, Salı günü erken saatlerde İspanya anakarasının yaklaşık %90’ına elektrik verildiğini söyledi. Ulusal elektrik şebekesi operatörüne göre, Portekiz’deki 6,5 milyon haneden yaklaşık 6,2 milyonuna gece boyunca elektrik verildi. Madrid’de ve Portekiz’in başkenti Lizbon’da da ışıklar yeniden yandı.
Yaklaşık 60 milyonluk bir nüfusa sahip yarımadanın neredeyse hiçbir köşesi elektrik kesintisinden kurtulamadı. Ancak kapanmanın kesin bir nedeni henüz ortaya çıkmadı.
Portekiz başbakanı Luis Montenegro, kesintinin kaynağının “muhtemelen İspanya” olduğunu söyledi. İspanya başbakanı Pedro Sánchez, tüm olası nedenlerin analiz edildiğini ve halkı “yanlış bilgi” riski nedeniyle spekülasyon yapmamaları konusunda uyardı.
Portekiz’in elektrik şebekesi operatörü REN, elektrik kesintisinin aşırı sıcaklık değişimlerinden kaynaklandığını ve iki ülkeyi tren, metro, trafik ışığı, ATM, telefon bağlantısı ve internet erişiminden mahrum bıraktığını açıklamıştı.
İnsanlar asansörlerde mahsur kaldı, trenlerde mahsur kaldı, trafikte kaldı ve havaalanlarında terk edildi. Yüzlerce kişi telefon fenerlerini kullanarak zifiri karanlık metro tünellerinde tökezledi; diğerleri sadece nakit kabul eden süpermarketlerde temel ihtiyaçlarını karşılamak için çabaladı veya işten eve uzun yürüyüşler yapmaya başladı.
Mobil ağlar çöktü ve elektrik 12.33’te (11.33 BST) kesildiğinde internet erişimi kesildi. Hastaneler rutin operasyonlarını erteledi ancak kritik vakalara müdahale etmek için jeneratör kullandı ve elektronik bankacılık yedek sistemlerde çalışabilse de çoğu ATM ekranı boştu.
ABD’nin kuzeydoğusunda yaygın elektrik kesintilerine neden olan 2003 kesintisini anımsatan sahnelerde, İber yarımadasındaki demir yolu hizmetleri durduruldu, hava trafiği aksadı ve trafik ışıkları söndürüldü. Yüzlerce kişi sıkışmış asansörlerden kurtarılmak zorunda kaldı.
Madrid Belediye Başkanı José Luis Martinez-Almeida, insanlara yolculuklarını en aza indirmeleri ve bulundukları yerde kalmaları çağrısında bulunarak şunları söyledi: “Acil durum hizmetlerinin dolaşabilmesi çok önemli.” Madrid Açık tenis turnuvasındaki oyunlar ertelendi.
Pazartesi günü yerel saatle 22.00 itibarıyla İspanya’daki trafo merkezlerinin %62’si (680’den 421’i) tekrar çevrimiçi oldu ve elektrik talebinin %43,3’ü karşılandı. Portekiz’in şebeke operatörü REN ise ülkedeki 89 trafo merkezinden 85’ine elektriğin geri verildiğini duyurdu.
Red Eléctrica, daha önce yaptığı açıklamada, “istisnai ve tamamen sıra dışı” bir olay olarak nitelendirdiği olayın ardından tedariğin tamamen sağlanmasının altı ila 10 saat sürebileceği konusunda uyarmıştı.
Madrid’in Argüelles semtindeki ana caddelerden birinde elektrik sağlanması, sokakta dolaşan çok sayıda kişi arasında sevinç çığlıkları ve coşkulu alkışlara neden oldu.
Sánchez, elektrik kesintisinin saat 12.33’te başladığını, üretilen enerjinin 15 gigawatt’ının, yani kullanılan tüm enerjinin yüzde 60’ının aniden kesildiğini söyledi.
“Bu daha önce hiç yaşanmamış bir şey,” diye ekledi. “Bu arzın aniden ortadan kaybolmasına neyin sebep olduğunu uzmanlar hâlâ belirleyemedi. Ancak… Tüm olası nedenler analiz ediliyor ve hiçbir hipotez veya olasılık göz ardı edilmiyor.”
Sánchez, Fransa ve Fas’a İspanya’ya ek elektrik gönderdikleri için teşekkür ederek, mevcut açığın gaz ve hidroelektrik enerjisi kullanılarak giderileceğini söyledi.
Portekizli operatör REN, kesintinin “nadir görülen bir atmosferik olaydan” kaynaklandığını, İspanya’daki aşırı sıcaklık değişimlerinin çok yüksek gerilim hatlarında “anormal salınımlara” yol açtığını söyledi.
REN, “indüklenen atmosferik titreşim” olarak bilinen olgunun “elektrik sistemleri arasında senkronizasyon arızalarına yol açarak, birbirine bağlı Avrupa şebekesinde art arda gelen bozulmalara” neden olduğunu söyledi.
Yaygın kesintiler Avrupa’da alışılmadık bir durumdur. 2003’te İtalya ile İsviçre arasındaki bir hidroelektrik güç hattında yaşanan bir sorun yaklaşık 12 saat boyunca elektrik kesintilerine neden oldu ve 2006’da Almanya’daki aşırı yüklenen bir elektrik şebekesi ülkenin bazı bölgelerinde ve Fransa, İtalya, İspanya, Avusturya, Belçika ve Hollanda’da elektrik kesintilerine neden oldu.
Başbakan, ülke genelinde vatandaşların güvenliğini sağlamak için ilave Ulusal Polis ve Sivil Muhafız polislerinin görevlendirildiğini belirterek, sağlık çalışanlarının çabaları sayesinde hastanelerin iyi bir şekilde işlediğini söyledi.
Telekomünikasyon hizmetlerinde, özellikle antenlere elektrik verilememesi nedeniyle kesintilerin devam ettiğini söyledi.
Sánchez, İspanya’da pazartesi günü gerçekleştirilen 6 bin uçuştan sadece 344’ünün iptal edildiğini, ülkedeki karayolları ağının bazı kuyruklar dışında iyi çalıştığını söyledi.
Ana seyahat aksaklığı, 100’den fazla trende mahsur kalan 35.000 yolcunun demir yolu şirketleri ve askeri acil durum birimi tarafından yardım gördüğü demir yolu ağında meydana geldi. Uzak bölgelerde duran on bir tren daha hala ulaşılmayı bekliyordu.
Madrid ve diğer şehirlerde trafik ışıkları çalışmayınca araçlar çarpışmalardan kaçınmak için yavaşlarken, metrolar da durduruldu ve trafik kilitlendi. İspanya’nın ulusal yol otoritesi DGT, sürücüleri mümkün olduğunca yolları kullanmaktan kaçınmaya çağırdı.
El País gazetesi, İspanyol başkentindeki karanlık metro tünellerinde yolcuların ve şehrin sokaklarında trafiği yönlendiren polisin fotoğraflarını ve videolarını internet sitesinde yayınladı. Görüntülerde ayrıca kendi muhabirlerinin meşale ışığında çalıştığı da görüldü.
İspanya Sağlık Bakanlığı, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, yaygın elektrik kesintisinin kapsamını değerlendirmek üzere bölge yetkilileriyle temas halinde olduklarını belirtti ancak kamuoyuna hastanelerin ek sistemlere sahip olduğu konusunda güvence verdi.
Portekiz’de kesinti başkent Lizbon ve çevre bölgelerin yanı sıra ülkenin kuzey ve güney bölgelerini de etkiledi. Lizbon metro vagonları boşaltıldı ve ATM’ler ve elektronik ödeme sistemleri devre dışı kaldı.
Sánchez, İspanya’nın 17 özerk bölgesinden sekizinin (Endülüs, Kastilya-La Mancha, Ekstremadura, Galiçya, La Rioja, Madrid, Murcia ve Valensiya) 3. seviye acil durum ilan ettiğini ve müdahale sorumluluğunun merkezi hükümetin eline geçtiğini söyledi. Bu bölgelerdeki okulların Salı günü açık olacağını ancak düzenli dersler sunmayacağını söyledi.
Pazartesi gecesi ülke genelindeki durumun hala çok “asimetrik” olduğunu, bazı bölgelerde elektriğin %90’ının geri geldiğini, bazılarında ise %15’ten azının geri geldiğini söyledi.
Yorumlar kapalı.